Φιλοσοφία:

Βασισμένο στα Yoga Sutras (αρχαία κείμενα) του μυθικού σοφού της ινδικής παράδοσης Patanjali, το φιλοσοφικό «δέντρο» της Ashtanga Yoga (Astau = οκτώ, anga = άκρα, κλαδιά) συνοψίζεται σε 8 κύρια σημεία:

Yamas (κώδικες εξωτερικής συμπεριφοράς):
Ahimsa (μη βία), Satya (αλήθεια), Asteya (μη κλοπή), Brahmacharya (αυτοσυγκράτηση), Aparigraha (μη κτητικότητα)

Niyamas: (κώδικες εσωτερικής συμπεριφοράς):
Saucha (καθαρότητα), Santosha (αυτάρκεια), Tapas (πειθαρχεία), Svadhyaya (μελέτη του εαυτού), Ishvara pranidhana (αφοσίωση στο Θείο)

Asanas:
Εξάσκηση των σωματικών θέσεων

Pranayama:
Έλεγχος, επέκταση και ανακατεύθυνση της αναπνοής για τη διαχείριση της ζωτικής ενέργειας

Pratyahara:
Απόσυρση των αισθήσεων προς τα μέσα

Dharana:
Απόλυτη συγκέντρωση

Dhyana:
Απόλυτος διαλογισμός

Samandhi:
Ένωση με την Ύψιστη Συνειδητότητα

Ιστορία:

Η οργάνωση και συστηματοποίηση της σωματικής πρακτικής εξάσκησης της Ashtanga άρχισε να απλώνει τις ρίζες της στις αρχές της δεκαετίας του 1920, όταν ο πατέρας της σύγχρονης Yoga -όπως αργότερα αναγνωρίστηκε -Sri T. Krishnamacharya λέγεται να ανακαλύπτει το Yoga Korunta του Vamana Rishi, ένα αρχαίο εγχειρίδιο 5.000 ετών στη βιβλιοθήκη της Καλκούτας. Μελετώντας το και ταξιδεύοντας στο Mysore της νότιας Ινδίας, αρχίζει να διδάσκει έφηβους στο παλάτι της πόλης με την άδεια του Μαχαραγιά, όπου ανάμεσα σε άλλους θα εμπνεύσει τον 15άχρονο τότε μαθητή Pattabhi Jois να εμβαθύνει στη σωματική πρακτική και τα φιλοσοφικά κείμενα, με αποτέλεσμα αργότερα και πάντα με την καθοδήγηση του δασκάλου του, να ολοκληρώσει την τελική μορφή της πρακτικής εξάσκησης όπως είναι παγκοσμίως γνωστή σήμερα. Διάδοχος του Pattabhi Jois και συνεχιστής της παράδοσης στις μέρες μας, έχει ανακηρυχθεί ο εγγονός  του Sharath Rangaswamy Jois, ο οποίος ύστερα από πολυετή μαθητεία δίπλα στον παππού του, διευθύνει σήμερα το Sharath Yoga Centre στο Mysore, πόλο έλξης  πολυάριθμων ασκουμένων ανά τον κόσμο ετησίως.

Πρακτική εξάσκηση:

Η μέθοδος της σωματικής πρακτικής εξάσκησης της Ashtanga χαρακτηρίζεται κυρίως από το συντονισμό της αναπνοής με την κίνηση, βασισμένη σε ένα θεμελιώδες τρίπτυχο (Tristhana), ώστε να εκτελείται με το σωστό τρόπο και να επιφέρει τα αντίστοιχα αποτελέσματα:

  1. Asanα: Σωματική στάση/θέση. Το σύνολο της εξάσκησης είναι δομημένο πάνω σε μια συγκεκριμένη αλληλουχία θέσεων με διαβαθμισμένο επίπεδο. Υπάρχουν 6 σειρές θέσεων, ξεκινώντας από την ευρέως  γνωστή Primary Series-Yoga Chikitsa (γιόγκα θεραπείας-αποκατάστασης), ύστερα τη Second Series-Nadi Shodhana (εξαγνισμός νευρικών-ενεργειακών καναλιών) και ακολουθούν οι Advanced A, Β,C και D-Sthira Bhaga (σταθερότητα/δύναμη και ηρεμία/ισορροπία/χάρη).
  2. Sound breathing: Αναπνοή με ήχο. Η αναπνοή χαρακτηρίζεται από σταθερή, ισόχρονη εισπνοή-εκπνοή, συνοδευόμενη από ήχο απαλής έντασης, ο οποίος μοιάζει με το κύμα της θάλασσας. Η ισόχρονη αναπνοή εξισορροπεί το συμπαθητικό και παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα και μαζί με την ηχητική υπόκρουση θέτουν τις βάσεις για μια κινούμενη διαλογιστική διαδικασία. Για την υποστήριξη αυτού του είδους αναπνοής και τη διατήρηση της δύναμης και ισορροπίας χρησιμοποιούνται 3 “κλειδώματα”(bandhas) του φυσικού και κατ’ επέκταση του ενεργειακού σώματος: α) Mula bandha: κλείδωμα στο περίνεο/πυελικό έδαφος, β) Uddiyana bandha: ελαφρό κράτημα της περιοχής κάτω απ’ τον αφαλό προς τα μέσα και γ) Jalandhara bandha: κλείδωμα του λαιμού, που συμβαίνει σχεδόν αυτόματα σε κάθε θέση που το πηγούνι τείνει προς το στέρνο.
  3. Drishti: Σημείο εστίασης του βλέμματος. Κάθε φορά που επιχειρείται μια θέση, το βλέμμα είναι εστιασμένο σε συγκεκριμένα σημεία, γεγονός που εντείνει τη συγκέντρωση και επιτρέπει την αμεσότερη σύνδεση νου και σώματος. Τα drishti που χρησιμοποιούνται είναι εννέα:
    1. Nasagra Drishti: στην άκρη της μύτης
    2. Urdhva Drishti: προς τα επάνω
    3. Brumadya Drishti: στο κέντρο τον φρυδιών
    4. Hastagra Drishti: στην άκρη του μεσαίου δακτύλου των χεριών
    5. Angushta Drishti: στους αντίχειρες
    6. Parshva Drishti (right): προς τη δεξιά μεριά
    7. Parshva Drishti (left): προς την αριστερή μεριά
    8. Nabi Drishti: προς τον αφαλό
    9. Padagra Drishti: στην άκρη του μεγάλου δακτύλου των ποδιών.

Τέλος, βασικό στοιχείο της πρακτικής εξάσκησης αποτελεί η λεγόμενη Vinyasa (σειρά), η οποία συνιστά τη συγκεκριμένη μετάβαση μεταξύ των θέσεων, συνοδευόμενη πάντα από μια εισπνοή ή εκπνοή, όπως περιγράφηκε παραπάνω. Η Vinyasa καθιστά την Ashtanga μια δυναμική μέθοδο, βελτιώνοντας παράλληλα με την ευλυγισία, τη δύναμη και την ισορροπία και αποτελεί το συνδετικό κρίκο που «δένει» το σύνολο της άσκησης ως μια ολιστική εκγύμναση του φυσικού και κατ’ επέκταση του ενεργειακού σώματος.